Het verhaal van de blinden en de olifant

5 november 2022

De hele olifant in beeld

Het verhaal van de blinden en de olifant


Voorbij Ghor was een stad, wiens inwoners allemaal blind waren. Op een dag kwam er een koning met zijn hofhouding en zijn leger naar deze stad en zette daar zijn kamp op. Deze koning bezat een olifant, die hij gebruikte om ontzag af te dwingen bij de mensen.


De mensen stonden te popelen om de olifant te zien en sommige blinden renden vooruit om te ontdekken wat het was. En omdat ze geen idee hadden van de vorm of het uiterlijk van de olifant, verzamelden ze informatie door een gedeelte ervan te betasten. Ieder van hen dacht dat hij iets begrepen had, omdat hij een gedeelte op de tast onderzocht had.


Toen ze met het nieuws terugkwamen bij hun stadsgenoten, werden ze onmiddellijk omringd door mensen die nauwelijks konden wachten om van hen – die het zelf verkeerd begrepen hadden – te horen wat ze dachten dat de waarheid was. Ze stelden vragen over de vorm en het uiterlijk van de olifant en ze luisterden naar wat hun daarover werd verteld. De man die het oor had aangeraakt, werd gevraagd om de aard van de olifant te beschrijven en hij zei: “Ik weet wat het is, het is een groot ruw ding, zo groot als een tapijt”. Degene die de slurf had aangeraakt zei “Het is een rechte en holle pijp, vreselijk, en vernietigend”. Degene die een poot had onderzocht zei: “Het is groot, krachtig en stevig, zoals een pilaar”. Ieder van hen had op de tast een gedeelte van het lichaam van de olifant onderzocht. Maar geen van hen had daardoor een juist beeld van het gehele lichaam gekregen. In plaats daarvan vormden ze allemaal hun eigen beeld van het geheel, maar die voorstellingen waren niet juist.


Dit verhaal dat duidelijk maakt dat ieder iets begrepen had van de olifant, maar dat niemand de hele olifant volledig had begrepen, is een bekent soefiverhaal uit de twaalfde eeuw. In tegenstelling tot de blinden uit het bovenstaande verhaal, weten wij echter wel hoe een olifant eruitziet. Daarom is het makkelijk voor ons om te begrijpen, dat wanneer de blinden hun waarnemingen zouden samenvoegen als verschillende puzzelstukjes van het grotere geheel, ze meer kans zouden hebben om een beeld van “de hele olifant” te krijgen.


Het is onmogelijk voor ieder van de blinden om zoiets groots als een olifant in één keer waar te nemen en zich een beeld te vormen van “de olifant als geheel”, zo is het voor ons ook vrijwel ondoenlijk om de dynamiek van het leven in een keer te overzien en inzicht te krijgen in het geheel. Alle verschillende stukjes in het leven vormen in feiten “een geheel”. Om inzichten te verkrijgen moet je waarnemingen en verschillende perspectieven naast elkaar leggen. Gaande weg het leven zullen aldoende de stukjes op zijn plek vallen, “de gehele olifant” in beeld komen. Wanneer we eenmaal een ruwe schets hebben van “de hele olifant” ,inzicht hebben in de werking van het grotere geheel , kunnen we er gebruik van maken. Keer op keer vaststellen of iets wel of niet in overeenstemming is met het grotere geheel. Voor of tegen je werkt, in je persoonlijke leven en onze maatschappelijke activiteiten. Een geheel nieuw en samenhangend beeld wordt zichtbaar en bruikbaar. Waarom je slechts beperken tot dat deel van de olifant dat zichtbaar is terwijl de gehele olifant beschikbaar is?


(bron: De hele olifant in beeld, Marja de Vries)

‘Proberen te leven zonder universele wetten te begrijpen is te vergelijken met proberen auto te rijden zonder weten hoe je moet autorijden. De resultaten kunnen rampzalig zijn ondanks het feit dat je je waarschijnlijk enorm inspant om goed te rijden. Net zo kun je, wanneer je het leven niet begrijpt, in de problemen raken of in chaos, pijn en verwarring zonder te begrijpen hoe dat komt’. Alleen ben of heb je maar zicht op een deel van het geheel, samen zijn wij het geheel. Stel vragen, krijg antwoord, maak verbinding en verbroeder.

Wooden Trojan horse with text:
door John 18 oktober 2025
Er zijn leiders die zich presenteren als redders, maar in werkelijkheid duisternis brengen - niet met wapens, maar met woorden. Het Paard van Troje rijdt niet meer opgetrokken uit hout, maar bestaat uit macht, geld en illusie. En telkens weer doen we de poorten open. Er zijn leiders die zich presenteren als redder van het volk, maar in werkelijkheid het volk gijzelen. Niet met wapens, maar met woorden. Niet met bommen, maar met angst. Hun kracht ligt niet in wijsheid, maar in manipulatie. Ze spreken over vrijheid, maar bedoelen gehoorzaamheid. Spreken over waarheid, maar verspreiden verwarring. En miljoenen applaudisseren, zonder te beseffen dat ze langzaam hun eigen vrijheid opofferen. Donald Trump is daar een hedendaags voorbeeld van - een democratisch gekozen leider, het nieuwe Paard van Troje dat door de poorten van de democratie is gereden. Zijn pantser glimt van belofte, maar van binnen huist iets anders: een narcistisch systeem dat opleeft van bewondering en verering. Alles moet draaien om hem. Feiten buigt hij om, kaarten tekent hij over, geschiedenis herschrijft hij ter plekke. Niets lijkt hem te kunnen weerhouden. Er wordt smalend gelachen, en als iemand hem weerspreekt, word die onthoofd - niet met een zwaard, maar met woorden, vernedering of ontslag. Zijn macht berust niet op visie, maar op verleiding. Op het bespelen van angst, identiteit en trots. Zelfs oorlog is voor hem een onderhandelingsmiddel geworden: “Als jullie wapens bij ons bestellen, dan blijven wij aan boord. Doen jullie dat niet — dan trekken wij ons terug.” Zo verwordt morele verantwoordelijkheid tot handelswaar. De prijs van vrede wordt vandaag afgerekend in dollars. Het lijkt grotesk, maar het is dodelijk reëel. Wie zich verzet, wordt weggezet als vijand. Wie zwijgt, blijft in functie. Dat is geen leiderschap, dat is controle. Achter zijn gebalde vuist lopen touwtjes – niet die van leider, maar touwtjes als van een marionet die beweegt aan de hand van macht, geld en angst. En juist dat maakt hem zo gevaarlijk, omdat velen denken dat hij zelf de touwtjes in handen heeft. Maar hij is niet de eerste, en hij zal niet de laatste zijn. De geschiedenis heeft dit script eerder geschreven. Adolf Hitler werd ooit onthaald als een redder - een Messias voor een volk dat gebukt ging onder armoede, vernedering en wanhoop. Na de Eerste Wereldoorlog, het Verdrag van Versailles en jaren van inflatie en werkloosheid, hunkerde Duitsland naar richting en trots. Hij gaf het volk wat het wilde horen: orde, eenheid, herstel. Zijn woorden klonken als bevrijding, maar leidden naar onderdrukking. Geen strobreed werd hem in de weg gelegd om duisternis te verspreiden, precies in een tijd waarin men naar licht verlangde. De uitkomst van zijn verworven macht is schandelijk duidelijk geworden - een vernietigende erfenis die tot op de dag van vandaag voelbaar is, in wonden die moeilijk genezen, in herinneringen die waarschuwen, en in het collectieve besef hoe kwetsbaar vrijheid werkelijk is. En ook in onze tijd herhaalt het zich. Vladimir Poetin - ooit voorgesteld als stabiele staatsman, kroonprins en beschermer van traditie en orde - werd zelfs in het Westen met open armen ontvangen. In Nederland werd hij destijds met eerbetoon ontvangen - door onze toenmalige kroonprins én minister-president - terwijl zijn netwerk van bedrijven via gunstige fiscale routes hier werd ontlast, gefaciliteerd door onze eigen overheid. Het toont hoe diep en ver de macht van geld reikt: hoe welvaart en belangen ogen kan sluiten voor morele duisternis. Zolang de handel bloeit, lijkt niemand te willen zien wat er werkelijk gaande is. En toch is het nauwelijks te bevatten: zo kort na de schande van de Tweede Wereldoorlog herhaalt de geschiedenis zich - alsof we niets hebben geleerd. We zien opnieuw hoe één man, gedreven door macht, geld, en angst, een volk meesleept in een oorlog tegen waarheid en menselijkheid. En terwijl de wereld opnieuw worstelt met macht en machteloosheid, zien we hetzelfde patroon in een ander deel van diezelfde geschiedenis. En wie denkt dat zulke patronen tot het verleden behoren, hoeft slechts te kijken naar het heden. Israël - geboren uit het verlangen naar rust, vrede, en erkenning, uit de gruwel van vervolging, uit de littekens van eeuwenlange ontmenselijking - draagt nog altijd het gewicht van herinnering met zich mee. Maar waar pijn niet wordt geheeld, herhaalt zij zich. Wat ooit een roep om erkenning en veiligheid was, is in het huidige conflict met Palestina verworden tot een strijd waarin angst en vergelding elkaar blijven voeden. Een volk dat hunkerde naar rust, vrede, en erkenning, leeft nu in een werkelijkheid waarin muren worden gebouwd in plaats van bruggen. De wonden van het verleden lijken de toekomst te dicteren. De geschiedenis toont opnieuw haar bittere spiegel: dat wie zijn eigen lijden niet transformeert, het onbewust doorgeeft aan de ander. Er is geen rechtvaardigheid in herhaling. Er is slechts vergetelheid, vergelding, vermomd als bescherming. En zo wordt zichtbaar hoe de mensheid telkens weer struikelt over dezelfde steen - de steen van de angst om werkelijk te vergeven, te voelen, te doorleven en te doorzien. Het zijn mis-leiders, geen leiders. Ze spreken tot de angst van mensen, niet tot hun bewustzijn. Ze weten dat wie hunkert naar betekenis, vatbaar wordt voor de illusie van zekerheid. Zo wordt de geest verleid, het hart verdoofd en de waarheid vervormd tot een spiegel die slechts het ego weerspiegelt. Het Paard van Troje keert telkens terug - in nieuwe vormen, met nieuwe gezichten, in een nieuwe tijd. En steeds weer laat de mensheid de poorten open, omdat we lijken te vergeten hoe verleiding klinkt. Een leider die zichzelf ziet als de enige waarheid, vernietigt langzaam de ruimte waarin waarheid nog kan bestaan. De media worden verdacht gemaakt, de wetenschap wordt ondermijnd, de rechtspraak wordt uitgedaagd - allemaal zogenaamd in naam van het volk. Maar in werkelijkheid draait het om één ding: zijn beeld in de spiegel. Wat Trump doet, is niet uniek. Het is een patroon dat zich herhaalt in elke tijd waarin angst groter wordt dan inzicht. Netanyahu doet het, Poetin doet het, Xi doet het, en steeds meer kleine Trumps volgen het voorbeeld. Het narcisme van de macht is als een virus: het verspreidt zich waar bewustzijn afwezig is. En wij, wat doen wij? Wij zijn de poortwachters. Wij beslissen of het paard naar binnen mag, of dat we eindelijk durven zeggen: Tot hier, en niet verder. Bewustwording is geen zachte term. Het is geen zweverige oproep tot meditatie of zelfzorg. Het is de moed om te zien wat er werkelijk speelt - in onszelf én in de wereld. Wie zijn ogen sluit, voedt de schaduw. Wie kijkt, ontmaskert haar. De tijd van wegkijken is voorbij. Er is een grens tussen menselijkheid en machtswellust, tussen waarheid en waanzin, tussen leiderschap en verheerlijking. Die grens wordt niet bewaakt door regeringen, maar door mensen die wakker zijn. Het Paard van Troje staat al binnen. De vraag is niet of we het zien, maar wanneer we durven handelen. Reflectie Misschien is dit het moment om jezelf één vraag te stellen: Waar laat ik angst mijn oordeel bepalen, en waar laat ik bewustzijn spreken? Want elke keer dat wij kiezen voor helderheid, openheid en menselijkheid, verzwakt de macht van het masker. Dat is waar echte verandering begint - niet in het Witte Huis , maar in ons Eigen Huis . Echte verandering ontstaat niet in systemen, maar in mensen die durven zien én voelen waar het écht om gaat. Want systemen bewegen pas wanneer wij dat doen. Wanneer één mens besluit niet langer mee te gaan in wat leeg is, verschuift er iets in het geheel. Bewustwording is geen theorie, maar een daad van moed - de moed om jezelf te doorzien, te voelen waar je bent afgedwaald, en terug te keren naar wat echt is. Dáár begint de verandering die blijft. “De toekomst verandert niet door te wachten op een nieuw tijdperk, maar door nu het bewustzijn te zijn dat het oude doorziet. Wie de waarheid ontwijkt, kiest onbewust voor herhaling. Alleen bewustzijn doorbreekt de cirkel en opent de weg naar wat komen wil.” - Visiewijszer
Open book illuminated by a spotlight, pages glowing against a dark background.
door John 12 oktober 2025
Ron van Es over In de sterren het staat geschreven – een diepzinnig boek van John de Ruijter over bewustwording en innerlijke groei.
Meer posts